راهنمای خرید میوه خشک‌کن
درصورتی‌که قصد خرید میوه خشک‌کن را دارید لازم به ذکر است که خرید این محصول از لحاظ اقتصادی به‌صرفه نخواهد بود اما اگر از آن دسته از افرادی هستید که ترجیح می‌دهید مواد غذایی سالم را مصرف کنید و به‌طورمعمول با خوردن تنقلات از قبیل چیپس میوه ته دل خود را می‌گیرید میوه خشک‌کن ممکن است محصول مفیدی برای شما باشد.
همان‌طور که استفاده از غذاساز تهیه غذا را برای شما ساده می‌سازد میوه خشک‌کن نیز تهیه تنقلات سالن را برای شما راحت می‌سازد. با استفاده از دستگاه‌های خشک‌کن مواد غذایی خانگی می‌توانید میوه‌های خشک مصرفی خود را تهیه کنید. در ادامه راهنمای خرید میوه خشک‌کن را برای شما خواهیم آورد. قبل از این‌که نکات خرید میوه خشک‌کن را مورد بررسی قرار دهیم بهتر است ابتدا سوالاتی که ممکن است قبل از خرید این محصول در ذهن شما ایجاد شود را پاسخ دهیم.
دلایل خرید میوه خشک‌کن
بدون شک خرید هر یک از وسایل خانگی برقی باید یک دلیل قانع‌کننده داشته باشد. در رابطه با دستگاه‌های میوه خشک‌کن مهم‌ترین دلیل ممکن است پیشگیری از فساد خوراکی‌ها و حفظ ویتامین‌ها و مواد معدنی باشد. دلیل اصلی فساد مواد غذایی وجود آب در بافت میانی آن‌هاست. اغلب خوراکی‌ها نیز چیزی حدود ۲ تا ۹۶ درصد آب در بافت میانی خود دارند.
باکتری و قارچ‌ها نیز که می‌دانید رطوبت برایشان بهشت است؛ اما دستگاه‌های میوه خشک‌کن آب میان بافتی خوراکی‌ها را از بین می‌برند و به‌این‌ترتیب مانع رشد عوامل موذی در میوه‌ها می‌شوند و در نتیجه افزایش ماندگاری مواد غذایی تا ماه‌ها یا حتی سال‌ها به طول می‌انجامد.
نحوه عملکرد میوه خشک‌کن‌ها
دستگاه‌های میوه خشک‌کن بدون هیچ پختی آب موجود در بافت میانی مواد غذایی را خشک می‌کند. دستگاه‌های میوه خشک‌کن به المنت حرارتی و فن برای انجام این فرآیند مجهز هستند. المنت حرارتی باعث تولید گرما می‌شود و فن گرمای تولید شده را در داخل دستگاه به گردش درمی‌آورد. ممکن است این سؤال را از خود بپرسید که امکان انجام این کار در فر وجود ندارد؟
در حقیقت نتیجه کار در فر مانند دستگاه‌های میوه خشک‌کن خوب نمی‌شود. فرهای ترکیبی یا کامبی فرهایی که به سیستم بخارپز و کانوکشن مجهز هستند البته مدل‌های بالا به‌طورمعمول دارای تنظیمات ویژه برای خشک‌کردن میوه هستند؛ اما اکثر فرهای کانوکشن یا فن دار و همچنین فرهای معمولی قادر به تولید گرمای با مختصات لازم برای خشک‌کردن مواد غذایی نیستند و باعث ایجاد نقاط غیر هم‌دما می‌شوند.
علاوه بر این‌که گستره دمایی بیشتر فرها برای خشک‌کردن انواع مختلف میوه‌ها و دیگر مواد غذایی بسیار داغ است. وقتی هم که دما از حد لازم بیشتر باشد مواد غذایی به‌جای خشک‌کردن مواد غذایی را می‌پزند و در نتیجه بخش قابل‌توجهی از طعم و مواد مغذی آن‌ها از دست خواهد رفت. همچنین دستگاه‌های خشک‌کن مواد غذایی از لحاظ مصرف برق در مقایسه با فر دارای مزایا و برتری قابل‌توجهی هستند.
آیا میوه خشک‌کن تنها برای میوه کاربرد دارد؟
این دستگاه در حقیقت برای خشک‌کردن مواد غذایی مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد اما از آنجاکه بیشتر ما با هدف میوه خشک‌کردن از این دستگاه استفاده می‌کنیم بیشتر این دستگاه با نام میوه خشک‌کن به شهرت دست‌یافته است. پس جالب است بدانید که دستگاه‌های خشک‌کن مواد غذایی علاوه بر خشک‌کردن میوه برای خشک‌کردن سبزی‌ها، غلات، گوشت و حتی گل نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند.
به قابلیت‌های این دستگاه همچنین می‌توان تهیه گرانولا و لواشک خانگی را نیز اضافه کرد. خشک‌کن‌ها همچنین در تهیه تمپه اندونزیایی (یکی از فرآورده‌های تخمیری سویا)، ناتوی ژاپنی، ماست تازه و دیگر رسپی ها که به دمای ملایم و مداوم نیاز دارند مورداستفاده قرار می‌گیرند. همچنین باید دقت کنید که خشک‌کن‌ها دارای سینی گرد اغلب برای مواد غذایی خشک مورد استفاده قرار می‌گیرند اما دستگاه‌های خشک‌کن با سینی چهارگوش برای تهیه ماست و لواشک نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند و گزینه مناسبی محسوب می‌شوند.
مهم‌ترین مزایای میوه خشک‌کن
از مهم‌ترین مزایای خرید میوه خشک‌کن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
سلامتی
دستگاه‌های خشک‌کن مغزیجات طبیعی موجود در مواد غذایی را حفظ می‌کند. دستگاه‌های خشک‌کن آب میان بافتی موجود در مواد غذایی را می‌گیرند اما اغلب ویتامین‌ها و آنزیم را حفظ می‌کند. مهم‌تر این‌که برخلاف مواد غذایی خشک‌شده یا کنسروی کارخانه‌ای حاوی نمک و نگه‌دارنده‌های سولفوری نیستند.
در برخی از نمونه‌های کارخانه‌ای قند اضافه وجود دارد و برخی از آن‌ها نیز دارای مونوسدیم گلوتامات هستند که ممکن است حساسیت‌زا باشند؛ اما در منزل انتخاب با خود شما خواهد بو که از چه افزودنی‌هایی استفاده کنید.
صرفه‌جویی
اگر به‌عنوان‌مثال میوه زیاد دارید و بعید می‌دانید که بتوانید آن‌ها را در کوتاه‌مدت تمام کنید می‌توانید میوه‌های اضافه را هنوز خراب نشده‌اند خشک‌کنید. همان‌طور که ذکر شد مواد غذایی خشک‌شده دارای ماندگاری بیشتری هستند. همچنین خرید برخی مواد غذایی خشک‌شده به‌صورت آماده برای شما گران در خواهد آمد. اگر خود برای خشک‌کردن آن‌ها دست‌به‌کار شوید می‌توانید در هزینه‌های خود تا حد زیادی صرفه‌جویی کنید.
کاربری آسان
البته استفاده از هر دستگاهی به چندین بار آزمون‌وخطا نیاز دارد اما به‌طورکلی کار با دستگاه‌های خشک‌کن پیچیدگی خاصی ندارد. همچنین از آنجاکه خشک‌کن‌ها فرآیند خشک‌کردن را به آهستگی انجام می‌دهند از آیت رو احتمال خراب از آب درآمدن نتیجه کار تا حد بسیار زیادی کاهش می‌یابد.
انواع میوه خشک‌کن‌ها
به‌طورکلی می‌توان گفت دستگاه‌های خشک‌کن مواد غذایی به دو دسته کلی جریان عمودی و جریان افقی طبقه‌بندی می‌شوند.
جریان عمودی
در خشک‌کن‌های نوع جریان عمودی منبع تولید گرما به‌طورمعمول در کف دستگاه قرار دارد. این نوع از خشک‌کن‌های مواد غذایی اغلب گرد هستند و طبقات آن‌ها روی یکدیگر چیده می‌شوند. در دستگاه نیز به‌طورمعمول از بالا باز می‌شود. به این معنا که برای بیرون آوردن سینی پایین مجبور خواهید بود تمامی سینی‌های بالاتر را بردارید.
این نوع از دستگاه‌های خشک‌کن دارای قیمت مقرون‌به‌صرفه تری هستند و همچنین جمع‌وجور هستند و فضای کمی را اشغال می‌کنند؛ اما در توزیع یکنواخت گرما به‌پای انواع جریان افقی نمی‌رسند. البته برای خشک‌کردن بیشتر میوه‌ها و سبزی‌ها پاسخگو هستند؛ اما برای به‌عنوان‌مثال گوشت اندکی پرزحمت هستند زیرا تا سینی‌ها را در طول فرایند خشک‌کردن جابجا نکنید به نتیجه رضایت‌بخش دست نخواهید یافت.
جریان افقی
در دستگاه‌های خشک‌کن نوع جریان افقی درست همانند فرهای فن دار منبع تولید گرما در عقب دستگاه قرار دارد. این نوع از دستگاه‌های خشک‌کن مواد غذایی اغلب دارای طبقات کشویی هستند و درب آن‌ها از پهلو باز می‌شود. ازاین‌رو سینی هر طبقه را می‌توان بدون نیاز به جابجایی دیگر سینی‌ها از دستگاه خارج کرد. این نوع از دستگاه‌های میوه خشک‌کن در مقایسه با خشک‌کن جریان عمودی گران‌قیمت‌تر هستند؛ اما توزیع گرما در آن‌ها به‌صورت یکنواخت انجام می‌گیرد و برای خشک‌کردن گوشت از کارایی بهتری برخوردار هستند.
این نوع از دستگاه‌های خشک‌کن در اندازه‌های متنوع از اندازه‌های کوچک رومیزی گرفته تا اندازه‌های بزرگ‌تر صنعتی تولید می‌شوند. برای خشک‌کردن فرآورده‌های مایع و نیمه مایع نیز کاملاً مناسب هستند. تنها آیتم که در مقایسه با انواع جریان عمودی فضای بیشتری را اشغال می‌کنند و قبل از خرید آن‌ها باید فکری برای قرار دادن آن‌ها در کابینت بکنید.
نکات خرید میوه خشک‌کن
در ادامه نکات مهمی که هنگام خرید میوه خشک‌کن باید در نظر گرفته شوند را مورد بررسی قرار خواهیم داد:
توزیع و گردش گرما
از لحاظ فنی خشک‌کردن مواد غذایی فرایندی پیچیده نیست. تنها کافی است خوراکی مورد نظر خود را به مدت موردنیاز و به‌صورت مداوم در معرض دمای مناسب قرار دهید. تنها چالش این فرآیند توزیع گرما به‌صورت یکنواخت است.
گرما باید به‌صورت یکسان در تمامی نقاط دستگاه توزیع شود تا بتوان به نتایج مطلوب دست‌یافت. ازاین‌رو ابتدا باید بررسی کنید که مدل انتخابی شما در رفع این مشکل چه ادعایی دارد همچنین باید به خاطر داشته باشید که دستگاه‌های خشک‌کن نوع جریان افقی دارای توزیع گرمای بهتر هستند.
کاربری آسان
همان‌طور که در ابتدای این مقاله نیز عنوان کردیم کار با دستگاه‌های میوه و مواد غذایی خشک‌کن کار پیچیده‌ای نیست. کار با مول ها و برندهای مختلف تقریباً یکسان است؛ اما برخی از مدل‌ها به آپشن هایی مجهز هستند که کار با این دستگاه را برای شما ساده‌تر می‌کنند.
به‌عنوان‌مثال اگر خشک‌کن شما قادر به توزیع یکنواخت گرما باشد دیگر نیازی نیست در طول فرآیند خشک‌کردن چندین بار سینی‌ها را جابجا کنید. یا به‌عنوان‌مثال نیازی نیست خشک‌کن‌های تایمر دار را به‌صورت مداوم چک کنید بلکه می‌توان دستگاه را پس از انجام تنظیمات به حال خود بگذارید تا کار خود را به اتمام برساند.
نکته دیگر که استفاده از خشک‌کن‌ها را راحت می‌سازد قابلیت شستشوی قطعات در ماشین ظرفشویی است. هرچه قطعات شستنی خشک‌کن بیشتر باشد، به‌طور طبیعی وقت زیادی را باید پس از اتمام کار برای تمیز کردن دستگاه صرف کرد. پس به تعداد قطعات کثیف شدنی نیز هنگام خرید میوه خشک‌کن باید توجه کرد.
اندازه و گنجایش
بدون شک نیازی نیست که عنوان شود قبل از خرید هر وسیله نسبتاً جاگیر همچون میوه خشک‌کن ابتدا باید بررسی کنید که چه میزان برای آنجا دارید. مدل‌های جمع‌وجور تر به‌ویژه انواع جریان عمودی فضای کمتری را اشغال می‌کنند؛ اما گنجایش آن‌ها نیز کمتر است و در هر بار استفاده قادر به خشک‌کردن خوراکی‌های چندان زیاد نخواهید بود. به‌طورکلی اگر این وسیله را برای استفاده خود در برخی ا مواقع می‌خواهید توصیه می‌کنیم مدل‌های حجیم و جاگیر را خریداری نکنید زیرا خرید آن‌ها منطقی نیست.
صدا
از آنجاکه اکثر میوه خشک‌کن‌ها مجهز به فن هستند پس جای هیچ‌گونه تعجبی نیست که سروصدا داشته باشند. بلندی صدا نیز در هر مدلی متفاوت است. بدون شک مدل‌های کم صداتر کم آزارتر نیز هستند؛ اما حدود دسی‌بل همیشه روی بسته‌بندی دستگاه درج نمی‌شود. ازاین‌رو چاره‌ای نیست جز این‌که از تجربه دیگران استفاده کنید؛ اما به‌طورکلی می‌توان گفت دستگاه‌های خشک‌کن از نوع جریان افقی اندکی پر صداتر هستند.
توان مصرفی
قطعاً می‌دانید که هر چه توان مصرفی دستگاهی کمتر باشد انرژی کمتری نیز مصرف می‌کند اما به‌عنوان‌مثال بیشتر طول می‌کشد تا برای شروع کار به دمای لازم برسد. میوه خشک‌کن‌ها با توان مصرفی بالاتر سریع‌تر گرم خواهند شد اما گران‌قیمت‌تر هستند و مصرف برق آن‌ها نیز بیشتر است.
توان مصرفی دستگاه‌های میوه خشک‌کن خانگی به‌طورمعمول بین ۳۰۰ تا ۱۰۰۰ وات است. توان مصرفی به کارکرد المنت حرارتی و موتور فن مربوط است و هرچه بین المنت و فن توزیع یکسان‌تری وجود داشته باشد دستگاه کارکرد بهتری خواهد داشت. دقت کنید که اندازه و تعداد فن در مدل‌های مختلف متفاوت است.
گستره دمایی
میوه خشک‌کن‌های ترموستات دار از آنجاکه دارای قابلیت تنظیم دمای بهتر هستند. به‌این‌ترتیب می‌توان روی کیفیت نهایی کار کنترل بیشتری داشت و از خشک شدن زیاد مواد غذایی جلوگیری به عمل آورد.
نوه ترموستات نیز می‌تواند آنالوگ و یا دیجیتال باشد. ترموستات‌های دیجیتال دقیق‌تر هستند اما این بدان معنا نیست که انواع آنالوگ کارایی نداشته باشند. اگر حدودی در نظر بگیرید دمای لازم برای خشک‌کردن مواد غذایی مرسوم به‌صورت زیر است:
- سبزی: ۹۰ تا ۱۰۰ درجه فارنهایت
- میوه و سبزی‌ها: ۱۳۰ تا ۱۶۰ درجه فارنهایت
- گوشت و ماهی: ۱۴۵ تا ۱۶۰ درجه فارنهایت
به‌منظور کسب اطمینان از گستره دمایی مورد نیاز برای مواد غذایی مختلف بهتر است به دفترچه راهنمای محصول مراجعه کنید. در رابطه با آنزیم‌های مفید موجود در مواد غذایی تازه یک نکته لازم به ذکر است گویا آنزیم‌ها در گستره دمایی حدود ۱۰۴ تا ۱۰۶ درجه فارنهایت به‌تدریج شروع به افت خواهد کرد و در گستره دمایی حدود ۱۱۶ تا ۱۲۰ درجه فارنهایت کاملاً از بین خواهند رفت.
ساخت بدنه
بدنه دستگاه‌های خشک‌کن میوه و مواد غذایی پلاستیکی و یا از جنس فولاد ضدزنگ است. البته فولاد ضدزنگ اغلب برای ساخت خشک‌کن‌های سایز بزرگ و مدل‌های صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. مدل‌های خانگی را به‌طورمعمول از پلاستیک می‌سازند. برای مصارف خانگی مدل‌های پلاستیکی که قیمت ارزان‌تری دارند کفایت می‌کنند.
